-
1 актару
перех.1)а) рыть, разрыва́ть/разры́ть ( землю); вороши́ть, повороши́ть (кучу металлолома, бумаги в столе); ры́ться (в свалке металлолома, в вещах) || рытьё, разрыва́ниетавыклар чүпне актаралар — ку́ры ро́ются в му́соре
б) раска́пывать/раскопа́ть ( различными орудиями) || раска́пывание; вороши́ть, повороши́тьтирес өемен актару — вороши́ть наво́зную ку́чу
яфракларны актара-актара гөмбә эзләү — иска́ть грибы́, раска́пывая листву́
в) ковыря́ть ( арбузные семечки)2)а) ша́рить (в сундуке, в ящиках стола, в узле); обша́ривать/обша́рить; оша́ривать/оша́рить прост. || обша́ривание; ры́ться || рытьётөенчек актару — ры́ться в узле́
б) перебира́ть/перебра́ть ( бумаги в семейном архиве)3) перели́стывать/перелиста́ть (книгу, страницы журнала), листа́ть•- актарып алу
- актарып бетерү
- актарып карау
- актарып ташлау
- актарып чыгару
- актарып чыгу -
2 актарыну
неперех.1) ры́ться, копа́ться (в архиве, книгах, чемодане)кесәдә актарыну — ры́ться в карма́нах; обша́рить карма́н (карма́ны)
тавыклар тирестә актарына — ку́ры ро́ются в наво́зе
2) ры́ться (в сундуке, в шкафу)•- актарынып алу
- актарынып карау -
3 йомырка-ит
йомырка-ит токымлы — яйцемясно́й поро́ды
йомырка-ит токымлы тавыклар үрчетү — разведе́ние кур яйцемясно́й поро́ды
-
4 казыну
1)а) ры́ться, копа́ться, ковыря́ться (в чём-л.), обша́ривать, разы́скивать (что-л.) || копа́ниекесәләрдә казыну — ры́ться в карма́нах
җирдә казыну — копа́ться в земле́
кәгазьләр арасында казыну — копа́ться в бума́гах
тавыклар көлдә казына — ку́ры ковыря́ются в золе́
б) перен. копа́ться, ры́ться, обду́мывать (что-л.), кропотли́во разбира́ться (в чём-л.) || копа́ние (в чём-л.); обду́мывание (чего-л.)үзенең кичерешләрендә казыну — копа́ться в свои́х пережива́ниях
истәлекләрдә казыну — ры́ться в воспомина́ниях
кешенең биографиясендә казыну — ры́ться в биогра́фии друго́го челове́ка
2) копа́ться, ры́ться, ковыря́ться, вози́ться (в чём-л.) || копа́ние, возня́механик станокта казына — меха́ник копа́ется в станке́
3) перен. до́лго ковыря́ться, копа́ться, вози́ться, ме́шкать, прохлажда́ться || до́лгое ковыря́ние, возня́; копа́ниетизрәк бул, нәрсә казынасың анда — быстре́е, что ты там копа́ешься
4) перен. выи́скивать недоста́тки, подка́пываться/подкопа́ться, дои́скиваться || подко́превизия ныграк казынса, берәр нәрсә табар иде — е́сли бы реви́зия подка́пывалась бо́льше, что́-нибудь нашла́ бы
•- казынып табу -
5 кыткылдык
1. прил.1) (часто, вечно) кво́хчущий, кло́хчущийкыткылдык тавыклар — ( вечно) кво́хчущие ку́ры
2) перен. болтли́вый ( о человеке); скло́нный говори́ть ли́шнее2. сущ.1) квохту́н, клохту́н ( о куриных)2) перен.; разг. ворчу́н -
6 сырып алу
1) облепи́ть ( кого-что)бал кортлары кәрәзне сырып алганнар — пчёлы облепи́ли со́ты
тавыклар ипине сырып алган — ку́ры облепи́ли хлеб
2) обступи́ть ( кого-что)балалар укытучыны сырып алганнар — де́ти обступи́ли учи́теля
-
7 тавык
сущ.ку́рица, ку́рочка || кури́ныйтавык йомыркасы — кури́ное яйцо́; яйцо́ ку́рицы
тавык төшенә тары керә — (посл.) ку́рице сни́тся про́со (т.е. кому - что)
күршенең тавыгы каздай, хатыны кыздай — (посл.) у сосе́дей ку́ры - что гу́си, жена́ - что де́вица
тавык белән ят, әтәч белән тор — (посл.) ложи́сь вме́сте с ку́рицей (т. е. сразу после наступления сумерков), встава́й вме́сте с петухо́м (т.е. пораньше)
- тавык асраучылыкэчкәндә тавык та тәңрегә карар — (посл.) когда́ пьёт, и ку́рица гляди́т на не́бо ( на бога)
- тавык елы
- тавык ите
- тавык карчыгасы
- тавык кетәге
- тавык күз
- тавык күзе
- тавык мендәре••тавык алачыгы (керәге, оясы) кадәр (кебек, шикелле) — о́чень ма́ленький, те́сный ( о размерах жилища или жилой комнаты)
тавык аяк — челове́к, кото́рый при ходьбе́ ча́сто задева́ет ного́й ве́щи
тавык бете — прост. ме́лочный челове́к
тавык йөрәк (җан) — трус (букв. кури́ное се́рдце, кури́ная душа́)
тавык кетәгенә кертү — загна́ть, поста́вить в глу́пое положе́ние
тавык кичүе — кури́ный брод ( очень мелкое место)
тавык чүпләп бетергесез — ку́ры не клюю́т; ви́димо-неви́димо; без счёта ( о мелких предметах или мелких заботах)
- тавык тәпиетавыклар көләр (көләрлек) — ку́рам на́ смех; о́чень глу́пый, неле́пый и смешно́й
- тавык ми
- тавык мие
- тавык миле
- тавык мие эчкән
- тавык мие ашаган -
8 төнәкләү
неперех.проводи́ть/провести́ ночь; ночева́ть, переночева́тьсм. тж. төнәү 1)тавыклар төнәклә́ргә менделәр — ку́ры подняли́сь на насе́сты ( для ночёвки)
-
9 тырнану
возвр. от тырнау1) чеса́ться, почёсываться || почёсывание (себя́)нигә тырнанып утырасың? — чего́ ты почёсываешься?
2) см. тырманутавыклар тирестә тырнана — ку́ры копа́ются в наво́зе
3) см. тырмашу 2) -
10 шәрәләнү
неперех.оголя́ться/оголи́ться, обнажа́ться/обнажи́ться || оголе́ние, обнаже́ниешәрәләнгән кырлар — оголи́вшиеся поля́
шәрәләнгән тавыклар — обле́злые (квёлые) ку́ры
бакча көннән-көн шәрәләнә бара — с ка́ждым днём сад всё бо́льше оголя́ется
-
11 шырлап
нареч.; диал.; см. шырыйлапшырлап көлү — хохота́ть, смея́ться ( довольно громко)
шырлап кычкыру (акыру) — гро́мко ора́ть (крича́ть)
тавыклар шырлап кача — ку́ры с куда́хтаньем убега́ют
-
12 яшәтү
1) понуд. от яшәү дава́ть/дать возмо́жность жить, заставля́ть/заста́вить жить2) разг. держа́ть, содержа́ть (людей, животных, птиц)тавыклар, казлар яшәтү — держа́ть кур, гусе́й
См. также в других словарях:
тавык-чебеш — Тавыклар, әтәчләр һәм чебиләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тавык-чеби — Тавыклар, әтәчләр һәм чебиләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әтәч — 1. Тавыклар семь. озын, урак сыман койрыклы, башында зур кызыл кикриге, аякларында типкеләре (шпорлары) булган ата җенестәге кош 2. Тавыклар семь. керә торган кошларның ата җенестәгесе 3. күч. Юк бар сәбәптән кызып китәргә, сугышырга әзер торучы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Галиев, Шаукат Галиевич — В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Идиятуллин. В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Галиев. Стиль этой статьи неэнциклопедичен или нарушает нормы русского языка … Википедия
коену — (КОЕНДЫРУ) – 1. Юыну, йөзү, чуму; су керү. Юешләнү, чылану. Нин. б. сыек, сибелмә әйбер эченә керү, чуму, күмелү тавыклар комда коена 2. күч. Күмелү (яктылыкка, нурга) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кунаклау — I. 1. Кош корт тур: берәр биек урынга очып менеп утыру. Төн үткәрү өчен берәр биек урынга куну (тавыклар тур.) 2. күч. Биегәеп торган берәр урынга менеп утыру. Урын алып утыру креслога к. . II. КУНАКЛАУ – Кунак булып бераз тору … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыр — I. 1. Урмансыз тигезлек, зур тигез ачык мәйдан. Хайваннар һәм кошлар тур. : кулга ияләштерелмәгән, йортныкы булмаган; кыргый кыр үрдәге, кыр казы 2. Иген игү өчен эшкәртелә торган җир мәйданы; басу. с. Авыл хуҗ. культуралары үстерү белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төнәкләү — диал. Төнгегә кунаклау, төн үткәрү тавыклар төнәкләргә менгән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хор — и. I. Борынгы грек трагедиясендә һәм комедиясендә: җырчылар һәм биючеләр төркеме 2. Бергәләп музыкаль әсәр башкаручы җырчылар төркеме, коллективы. Җырчылар коллективы башкару өчен язылган музыкаль пьеса, әсәр 3. Күп тавышларның бер вакытта,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чеби — 1. Тавыкны яки тавыклар отрядыннан башка кошның баласы 2. Чебеш (2) 3. Чиста йөрмәгәнлектән, җилдән, пычрак су тиюдән һ. б. ш. сәбәптән аяк кул тиресендә барлыкка килеп, әчеттереп авырта торган вак вак ярыкчыклар, кытыршылык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүпләү — I. 1. Чүп (I,1) белән тутыру, чүп белән каплау 2. Бер иш нәрсәгә башка чит нәрсә катнашу, чүп катнашу. II. ЧҮПЛӘҮ – 1. Таралып яткан яки башка төрле азыкны томшык белән эләктереп алып ашау тавыклар җим чүпли. Берәр нәрсәне бөртекләп җыеп ашау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
